Hebben we dan niets geleerd?
In 2022 verscheen er een paginagrote advertentie in het AD met de tekst: ‘Beste John, het ligt niet aan de vrouwen. Groet, de vrouwen uit je bedrijf.’ Daarna zei de baas van Talpa in het interview met Tim Hofman: "Ik heb geen idee hoe het kan dat de verhalen van tientallen vrouwen over grensoverschrijdend gedrag bij The Voice of Holland zo lang onbekend zijn gebleven. Vrouwen hebben kennelijk een soort schaamte, ik weet niet wat het is." Ook hoopte John de Mol dat als het de slachtoffers ‘ooit nog eens zou overkomen’, ze geleerd hadden om ‘onmiddellijk aan de bel te trekken’.
Recent was het de advocaat Gerard Spong die de boel omdraaide in de documentaire van Sunny Bergman, Blauwe ballen en andere verkrachtingsmythes. Daarin stelde hij dat 'vrouwen zich toch snel laten verkrachten en hun verzet gauw opgeven'. Vrouwen zouden weerbaarder moeten worden volgens hem. 'Een goed weerbare vrouw zal het aantal verkrachtingen drastisch doen afnemen', aldus Spong. Daar kwam veel response op. SWN-lid Marieke van der Sanden dacht meteen: 'Hebben we dan niets geleerd? Je kunt je vecht, vlucht of freeze reactie niet zelf kiezen. Als je bedreigd wordt, ben je niet altijd in staat je te verweren.'
Het bleef zingen
Marieke schakelde met haar NVVS-collega Peter Leusink. Hij had naar de advertentie uit 2022 gekeken en de naam John vervangen door Gerard. 'Het leek ons mooi om die versie te plaatsen, in een landelijke krant. Dat idee hebben we gepost, meer als knipoog eigenlijk, maar er kwam veel response op. Daarna bleef het zingen bij ons allebei en hebben we er werk van gemaakt', zegt Marieke. 'Dankzij de hulp van 1.442 donateurs is het gelukt om de advertentie te plaatsen in het AD en daarmee opnieuw het signaal af te geven dat victim blaming onacceptabel is.'
Overigens richt de advertentie zich uiteraard niet op Gerard Spong als persoon, maar op het verschijnsel waaraan hij een stem gaf. 'Wel heeft hij als publiek figuur een extra verantwoordelijkheid', vindt Marieke. 'Juist de uitspraken van mannen met macht kunnen victim blaming stimuleren, of tegengaan.'
Geef daders geen carte blanche
'Onze samenleving normaliseert seksueel geweld op allerlei manieren en dat moet veranderen', zegt Marieke. 'Dus toen na het plaatsen van de advertentie nog wat geld over was, hebben we een Boomerang Card gemaakt met de tekst: Beste, Ik had dit niet moeten doen. Sorry. We hopen dat de actie helpt om de verantwoordelijkheid te verplaatsen van het slachtoffer naar de dader. De kaart moet vooral jongeren stimuleren om kritisch naar hun eigen gedrag te kijken en de eerste stap te zetten als ze te ver zijn gegaan of daaraan twijfelen.'
