Onuitwisbare indruk
Eva: "Ellen heeft een onuitwisbare indruk gemaakt op mij, én mijn denken. Ten eerste omdat zij een lief, open en intens begaan mens was: met haar patiënten, met haar werk, met haar strijd om seksuele gelijkheid. Haar missie en haar wezen waren onlosmakelijk met elkaar verbonden, en als ik met Ellen sprak, werd ik altijd aangestoken door haar overtuiging. Ellen is ook voor altijd onderdeel van mijn denken geworden omdat ze mij voor het eerst heeft geleerd wat een clitoris precies is en doet, en waarom het van wezenlijk belang is óm dat te weten. Die eerste, echte kennismaking met de clitoris in haar volle glorieuze omvang was een paar jaar geleden en gebeurde live op tv, voor het oog van zo'n één miljoen kijkers. Ellen, een van de meest prominente seksuologen ter wereld, had een exacte plastic replica van een clitoris meegenomen naar mijn talkshow en die voor mijn neus op tafel gelegd. Ik had zoiets nooit eerder zo gezien. Niet zo gek ook, want in schoolboeken wordt een clitoris pas sinds vorig jaar (!!!) volledig afgebeeld. Die plastic clitoris nam Ellen mee met één doel: als je weet hoe een clitoris er echt uitziet en hoe ze werkt, neemt je kans op meer plezierige seks gigantisch toe.
Enorme orgasmekloof
Op dat vlak was volgens Ellen nog een wereld te winnen, bijvoorbeeld omdat er een enorme orgasmekloof is en mannen zoveel vaker klaarkomen bij heteroseksuele seks dan vrouwen. Maar ook omdat één op de tien vrouwen pijn heeft tijdens het vrijen. Eén op de tien! Ellen wilden vastgeroeste aannames en genderrollen doorbreken, zodat vrouwen net zoveel genot konden ervaren bij seks als mannen. Ze wilde ervoor zorgen dat vrouwen de ruimte en tijd zouden innemen waar zij recht op hebben, en op die manier seksuele gelijkheid een realiteit maken wereldwijd. Er is niemand die langer of intensiever heeft gevochten voor de verbetering van jouw seksuele plezier en veiligheid dan Ellen Laan.
Schijnwerper op de clitoris
Voor seksueel genot zouden we allemaal wat meer aandacht mogen geven aan de clitoris. Zoals Laan in de podcast Damn Honey al zei, is die namelijk behoorlijk spectaculair. Inmiddels weten we, net als Eva, dat de clitoris ongeveer even groot is als het geslachtsorgaan van een man. Maar diezelfde clitoris staat pas sinds afgelopen jaar in de schoolboeken. En voor die tijd verdween ze keer op keer van het toneel. In interviews gaf Laan weleens aan dat dit samenhangt met een grotere angst voor vrouwelijke seksualiteit. Daarom zijn vrouwen door de eeuwen heen vaak bestempeld als twee uitersten: frigide ijskasten of als gevaarlijke verleidsters. En dat terwijl die angst voor de almachtige clitoris en vrouwelijke seksualiteit nergens voor nodig is, want dat vrouwen makkelijker klaarkomen van vingers, lippen of een tong dan van een penis, betekent dat nog niet dat heteroseksuele vrouwen niet meer met een man willen vrijen. Integendeel. Zin in seks neemt toe als je seks hebt die lekker is. Meer seksuele gelijkheid en genot zal vrouwen waarschijnlijk alleen maar enthousiaster maken om het bed met een ander te delen.
Seksueel misbruik
Het belang van seksuele gelijkheid is bovendien gestoeld op meer dan het wel of niet krijgen van een orgasme. Ook op het gebied van seksueel geweld valt nog veel winst te behalen, wist Laan. En om seksueel misbruik te verminderen is gelijkheid ongelofelijk belangrijk. Want zolang we het als maatschappij normaal vinden dat seks voor vrouwen minder lekker, ongemakkelijk of zelfs pijnlijk is, houden we niet alleen de orgasmekloof in stand, maar wordt het ook moeilijker voor vrouwen om grensoverschrijdend gedrag te herkennen en zich daartegen te verweren.
Ellen Laan was en is voor veel mensen – en jonge vrouwen – een rolmodel. Haar werk heeft een belangrijke weg vrijgemaakt om eerlijk en open over seks te praten, en om voor je eigen seksuele plezier en lichamelijke autonomie op te komen. Zij zal enorm worden gemist, door collega's, vakgenoten, (oud)patiënten en anderen die haar hebben gekend.
Lief, betrokken en alert
Eva: Toen ik Ellen voor het laatst sprak, was ze al ziek. Maar ze was nog even lief, betrokken en alert als altijd. Ik zat dicht naast haar op de bank en ze keek me steevast in mijn ogen, wat ze altijd deed, en we spraken over haar ziekte, haar wens om haar werk voort te zetten, en hoe ze naar haar eigen leven keek. Ze zei: 'Het is heel geleidelijk gegaan, en ik wil zeker niet opschepperig doen, maar ik begrijp nu dat ik iets bijzonders te bieden heb. Het is mij gelukt om mezelf met mensen te verbinden. Dat is namelijk wat ziek zijn mij heeft geleerd: het allerbelangrijkste is wat jij en ik hier nu samen beleven. Dit moment, dat wij met elkaar praten, dat wij een echte connectie hebben'. Ook dat zal ik nooit vergeten."
